GLOBAL LITERACY: PHẦN 3 – RÈN LUYỆN NĂNG LỰC TOÀN CẦU

MỐI LIÊN HỆ GIỮA NĂNG LỰC TOÀN CẦU VÀ CÔNG DÂN TOÀN CẦU

Trong phần trước của loạt bài về năng lực toàn cầu (global literacy), STEP đã đưa ra định nghĩa về năng lực toàn cầu. Bên cạnh đó STEP cũng đã giải mã được tầm quan trọng của năng lực toàn cầu và sự đa dạng đầy thú vị của thế giới. Bài viết này ngoài việc nói về mối liên hệ giữa năng lực toàn cầu và công dân toàn cầu, STEP sẽ cung cấp những phương pháp giáo dục phù hợp với xu hướng phát triển hiện nay.

NĂNG LỰC TOÀN CẦU – KHẢ NĂNG LĨNH HỘI, ĐA NHIỆM

Ở thế kỷ 21, khả năng hội nhập quốc tế là một điều hết sức quan trọng. Năng lực toàn cầu chính là yếu tố cần thiết để thúc đẩy sự linh hoạt, đa nhiệm của mỗi công dân. Từ đó khẳng định vị trí của bản thân nói riêng và vị thế của đát nước nói chung trong nền kinh tế toàn cầu.

NĂNG LỰC TOÀN CẦU – KỸ NĂNG VÔ GIÁ CỦA NGƯỜI TRẺ.[1]

Thế hệ trẻ sẽ được gì khi nắm bắt được năng lực toàn cầu? [2][3][4]

Hình thành nhận thức đúng đắn về những sự kiện thế giới xung quanh.

Ở thế kỷ 21, học sinh có năng lực toàn cầu sẽ mong muốn khám phá, nâng cao nhận thức về quá trình hình thành cũng như cách thức thế giới và con người hoạt động. Điển hình như tệ nạn xã hội kìm hãm sự phát triển của đất nước; những thách thức mới khi biến chủng dịch bệnh không ngừng lây lan; ô nhiễm môi trường dẫn đến thiên tai. Đồng thời, các bạn sẽ biết cách đối chiếu sự việc dựa trên quan điểm cá nhân và của người khác. Từ đó nâng cao tinh thần học hỏi, đóng góp tích cực khi cần thiết, đảm bảo hòa bình cho quốc gia nói riêng và thế giới nói chung.

Xây dựng lập luận thép trước những vấn đề của xã hội.

Hầu hết mọi vấn đề toàn cầu đều có nhiều quan điểm văn hóa, xã hội, kinh tế, chính trị gắn liền với nhau. Sinh viên có năng lực toàn cầu sẽ am hiểu những bất cập trong xã hội, đưa ra phương án dựa trên sự đánh giá từ nhiều khía cạnh thực tiễn. Chẳng hạn như hàng loạt tin đồn thât thiệt ảnh hưởng nặng nề đến tâm lý người dân, khiến cho tiền mất tật mạng, để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng. Biết bác bỏ quan điểm cổ hũ, giúp xã hội hòa nhập vào nhịp sống hiện đại hóa, một công dân với năng lực toàn cầu có đủ khả năng thúc đẩy sự đồng thuận đưa ra giải pháp chung; biết phán đoán, suy xét mặt trái phải của vấn đề để nêu lên luận điểm logic thuyết phục mà người khác có thể tiếp nhận, chia sẻ hoặc học hỏi.

Thúc đẩy bản thân tham gia, tương tác với các tổ chức địa phương, hội nhập thế giới.

Trong thời đại Internet 4.0 hiện nay, một công dân trẻ với năng lực toàn cầu hoàn toàn đủ khả năng, bản lĩnh để gắn kết cộng đồng giữa những con người đa dạng văn hóa xuyên quốc gia, từ đó hội nhập với thế giới.

Định hướng bản thân đến những đóng góp tích cực.

Một công dân toàn cầu không chỉ lan tỏa năng lượng tích cực và kiến thức hữu dụng, mà còn có kỹ năng phân tích để tìm ra sự khác biệt, tôn trọng với những tầng lớp xã hội qua những đóng góp mang tính hiện đại hóa quốc gia. Thế giới với công dân toàn cầu là nơi không ai bị bỏ lại phía sau, không tồn tại sự cô lập, phán xét, cá nhân phát triển, tập thể ủng hộ, cả nước giàu mạnh, tiến bộ, văn minh.

Năng lực toàn cầu được xem là công cụ bất bại để một công dân toàn cầu thực hiện đúng chức năng của mình. Đây còn được xem là nền tảng vững chắc để các công dân trẻ sáng tạo, phát triển một thế giới hiện đại, hữu nghị và kết nối với nhau hơn.

GIÁO DỤC VỀ NĂNG LỰC TOÀN CẦU:

Xây dựng phương pháp giáo dục mở:

Phương pháp này hoạt động dựa trên 4 nguyên tắc cốt lõi: Mở cho người học, mở về địa điểm, mở về phương pháp và mở về ý tưởng.

Trong bối cảnh Việt Nam đang hội nhập quốc tế ở lĩnh vực văn hóa, xã hội, khoa học – công nghệ, và không thể thiếu giáo dục – đào tạo, cùng với sự phát triển nhanh chóng của khoa học và công nghệ, nền giáo dục phải được đổi mới nhanh và mạnh hơn nữa. Một trong những hướng đổi mới cần quan tâm đó là phát triển giáo dục theo hướng mở. Giáo dục mở được hiểu là mở rộng khả năng tiếp cận giáo dục cho mọi người so với giáo dục chính quy thông thường qua nhiều phương thức đào tạo, bằng nhiều nguồn tư liệu giáo dục mở, môi trường học tập khác nhau. [5]

Giáo dục toàn cầu:

UNESCO đã chủ trương đẩy mạnh phát triển giáo dục toàn cầu với chiến lược bao gồm 21 điểm và một số tư tưởng chính:

Giáo dục thường xuyên là yếu tố chủ đạo của mọi chính sách giáo dục; hướng tới nền giáo dục suốt đời, giáo dục bằng mọi hình thức, xây dựng một xã hội học tập. Giáo dục phải làm cho mỗi người trở thành người dạy và người kiến tạo nên sự tiến bộ văn hóa của chính mình.
Giáo dục không chỉ dạy để có học vấn mà phải thực hành thực nghiệm để có tay nghề, để vào đời có thể lao động được, không bỡ ngỡ.
Phát triển giáo dục gắn liền với phát triển kinh tế xã hội, đặc biệt chú ý đến giáo dục hướng nghiệp để giúp người học lập thân, lập nghiệp.
Giáo dục trẻ em trước tuổi đến trường phải là mục tiêu lớn trong chiến lược phát triển giáo dục.
Giáo viên được đào tạo để trở thành những nhà giáo dục hơn là những chuyên gia truyền đạt kiến thức. Việc giảng dạy phải phù hợp với người học chứ không phải là sự áp đặt máy móc bắt người học phải tuân theo. [6]

CÁC PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC HIỆN ĐẠI NGÀY NAY:

Giáo dục STEM:

Nguồn: https://newswire.net/newsroom/blog-post/00121643-sbb-research-group-supports-early-age-stem-education.html

STEM là thuật ngữ được ghép từ các từ tiếng Anh sau: Science (khoa học), Technology (công nghệ), Engineering (kỹ thuật), Maths (toán học).

Giáo dục thông minh:

Là hệ thống quản lý bằng công nghệ. Thông qua đó, người dạy sẽ tiết kiệm thời gian trong việc soạn giáo án và thiết kế bài giảng phù hợp, người học tiếp thu nhanh chóng và được khơi gợi trí tò mò. [7]

Lấy người học làm trung tâm:

Có tư tưởng chủ đạo là tổ chức cho học sinh hoạt động tích cực, sáng tạo, lấy tự học làm chính; lấy tập thể để bổ trợ cho cá nhân; lấy máy móc thiết bị làm phương tiện; lấy tài liệu, sách giáo khoa, băng hình làm tư liệu và tự đánh giá kết quả học tập. Lối học này hình thành nên sự mạnh dạn, biết cách học, cách làm, giao tiếp xã hội, tạo nên con người rất thực tế, thích hoạt động, dẫn đến sự năng động và sáng tạo trong tư duy, trong hoạt động cuộc sống. [8]

Đào tạo từ xa:

Sự kết nối nhanh chóng, linh hoạt giúp người học và người dạy tiết kiệm thời gian và tăng tính chủ động. Một số hệ thống quản lý giáo dục còn xây dựng thêm thư viện trực tuyến, kho tài liệu trực tuyến giúp hỗ trợ cho việc nghiên cứu và học hỏi. Ngoài ra đối với nhiều tổ chức giáo dục lớn thì đào tạo từ xa còn giúp mang lại nhiều học viên quốc tế.

Người viết: Quỳnh Như, Thanh Trà.

TÀI LIỆU THAM KHẢO:

[1] What is Global Citizenship?

[2] What is Global Competence?

[3] PISA 2018 Global Competence

[4] The Rights & Responsibilities of Global Citizenship

[5] Nguyễn Hạnh. (2019, tháng 2, 06). Xây dựng nền giáo dục mở: Xu hướng phát triển tất yếu trong bối cảnh hiện nay. TapChiTaiChinh.

[6] Đinh Lan. (2010, tháng 9, 01). Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo. Lapphap.

[7] Monamedia. (2021, tháng 4, 05). Những phương pháp dạy học được đánh giá cao nhất 2021. Kinh Nghiệm Giáo Dục.

[8] Nguyễn H. (2013, March 24). Bàn về quan điểm giáo dục: “Lấy người học làm trung tâm.” giaoduc.edu.vn.